Mesleki Tıbbi Bakım

Uluslararası ticaretten kaynaklanan küreselleşme ve rekabetin artması,  dünyanın her yerinde işletmelerde işgücü verimlilik beklentilerinin artmasına  yol açmaktadır. Ek olarak, meydana gelen demografik gelişmeler çalışanların ortalama yaşının yükselmesine neden olmaktadır. Kuruluşların ekonomik başarısı, eğitimli ve deneyimli çalışanların yeteneklerine bağlıdır. Bu nedenle,  toplumun nitelikli iş isteğini karşılamak ve ayrıca ekonomik başarının temelini  oluşturmak için çalışanların sağlığının korunması ve geliştirilmesi sosyal ve
ekonomik açıdan giderek daha önemli hale gelmektedir. Daha sağlıklı bir  iş çevresinin oluşturulması, sadece rekabet avantajı sağlamamakta, aynı  zamanda başarılı ticaretin sosyal kabulünün bir göstergesi olmaktadır.
Avrupa Birliğinde (AB), işçilerin sağlık ve güvenliğinin uygun şekilde  sağlanması, işverenlerin yasal bakım görevlerinin bir parçası olarak  istenmektedir. AB’ye üye çeşitli ülkelerin ilgili yasaları arasında belirgin farklar
olmasına rağmen Konsey Direktifi 89/391/EEC ve ilişkili özel yönergelerde  açıklanan ortak bir temel bulunmaktadır. İş, meslek ve sağlıkla mesleki tıbbi  bakım etkileşimi bu yönergelerde ele alınmaktadır.

Mesleki tıbbi bakımın  başlıca amaçları aşağıda yer almaktadır:
• Çalışma koşullarının değerlendirilmesi (risk değerlendirmesi),
• Çalışma koşullarının geliştirmesiyle ilgili önerilerin sağlanması,
• İşverenleri işle ilişkili sağlık riskleri konusunda bilgilendirme ve önerilerde
bulunma,
• Meslek hastalıkları ve iş ile ilişkili hastalıkların erken tanısı ve korunma,
• Maruziyetler ve riskler açısından bilgileri geliştirme.

Bu nedenle mesleki tıbbi bakım, yalnızca çalışanları sağlıklı tutmayı değil,  işyerinde sağlığın korunması konusundaki yenilikleri de getirir. Mesleki tıbbi  bakım aracılığıyla, işveren tıbbi bakımın nitelikli uzmanlar tarafından kalite  kontrolü sağlanan koşullar altında verilmesini ve sonuçların doğru biçimde değerlendirilmesini sağlayarak ‘bakım görevi‘ sorumluluklarını yerine  getirdiğini belgeleyebilir.

Risk Değerlendirmesi ve Sağlık Gözetimi
İşyerinde sağlık ve güvenliğin sağlanmasının temeli risk değerlendirmesidir.
Bu amaçla işveren, sağlık ve güvenlik tehlikelerinin işle ilgili olup olmadığını
veya hangi noktaya kadar işle ilgili olduğunu (işe başlarken ve sonrasında
belirli aralıklarla) değerlendirir.

Bu süreçte, işveren sağlık ve güvenlik uzmanlarından, işyeri hekiminden
veya diğer iş sağlığı profesyonellerinden destek alabilir. Prensipte, işverenin
her türlü riski en aza indirmesi ve gerekli tüm kurumsal ve kişisel koruyucu
önlemleri alması beklenir. Risk değerlendirmesi uygun şekilde belgelenmelidir.
Risk değerlendirme sonucunda tüm koruyucu önlemlere rağmen çalışanlar
için hala önemli bir risk mevcutsa, işyeri hekimi tarafından mesleki tıbbi
muayene yapılmalıdır.

İşe başlayacak veya devam edecek bir çalışanın mesleki tıbbi muayeneden
geçirilmesini gerektiren koşullar ilgili mevzuatla belirlenir. Bu muayeneler, bir
kişinin işe uygunluğunu saptamak için yapılan ve mevzuat ile düzenlenmeyen
veya özel işyeri riskleri ile ilişkili olmayan genel sağlık muayenelerinden
oldukça farklıdır. Bununla birlikte bu tür tıbbi muayeneler, çalışanın sağlığının
geliştirilmesi ve işe uygunluğunun sürdürülmesi için bir başlangıç noktası
olabilir.

Bir çalışana mesleki tıbbi muayene yapılması gerektiğinde, muayene olup
olmamak veya hekimin sorularını cevaplayıp cevaplamamak çalışanın kendi
kararına bağlıdır. Çalışan muayene olmayı kabul etmediğinde, işyeri hekimi
işvereni çalışanın işe başlamak veya devam etmek için sağlık durumunun
uygunluğu hakkında herhangi bir rapor verilemeyeceği konusunda
bilgilendirmelidir.

Mesleki tıbbi muayeneler, işyeri hekimi tarafından önerilen toplu koruyucu
önlemlerden (örneğin eğitim toplantılarında işçilere mesleki toksikoloji
konusunda bilgi verilmesi ve önerilerde bulunulması gibi) farklı olarak
kişiye yönelik koruyucu girişimlerdir. İş süreci boyunca özel sağlık risklerine
maruz kalan çalışanın sağlık durumunun gözlenmesindeki amaç, işle ilişkili
sağlık sorunlarının erken tanısı ve bir işin kişisel sağlık riskinin artması ile
ilişkili olup olmadığının saptanmasıdır. Aynı zamanda, tıbbi muayene ile
koruyucu önlemlerin etkisi kontrol edilebilir ve meslek hastalıklarının kanıtları
belgelenebilir.